ریتم‌های قلبی

آموزش تفسیر الکتروکاردیوگرام به زبان ساده

 
                                     
 

بلاک‌های AV

 

در این بخش ریتم‌هایی معرفی می‌شوند که در اثر اشکالات هدایتی گره دهلیزی- بطنی به وجود می‌آیند. این نوع بی‌نظمی‌ها بلاک‌های AV نامیده می‌شوند و 3 نوع دارند:

 

1-بلاک‌های دهلیزی-بطنی درجه 1

2- بلاک‌های دهلیزی- بطنی درجه 2

-         نوع I

-         نوع II

3- بلاک‌های دهلیزی- بطنی درجه 3

 

 


1- بلاک دهلیزی- بطنی درجه 1 (First Degree AV Block)

در این نوع بلاک، به علت اشکال در گره AV، توقف ایمپالس‌های الکتریکی در این گره بیشتر از حد معمول به طول می‌انجامد. خصوصیات الکتروکاردیوگرام این ریتم به جز طولانی بودن فاصله‌ی PR در بقیه‌ی موارد با ریتم سینوسی تفاوتی ندارد.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

سرعت

ریتم زمینه‌ای

نظم

منظم

امواج P

یک شکل، مثبت، نسبت 1:1

فاصله PR

طولانی (بیش از 2/0 ثانیه)

عرض QRS

12/0- 04/0 ثانیه

 

 

 

درمان

این ریتم نیاز به درمان ندارد.

 

 


2- بلاک‌های دهلیزی- بطنی درجه 2 (Second Degree AV Blocks)

الف. نوع I

این ریتم به نام‌های دیگری از قبیل ونکه باخ (Wenckebach) و موبیتز تایپ1 (Mobitz type I) نیز معروف است.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

سرعت

سرعت دهلیزی بیش از سرعت بطنی

نظم

دهلیزی: منظم

بطنی: نامنظم

امواج P

شکل طبیعی، اما تعداد P بیشتر از QRS

فاصله PR

در هر سیکل نسبت به سیکل قبلی طولانی‌تر می‌شود تا اینکه بعد از یک موج P کمپلکس QRS دیده نمی‌شود

عرض QRS

12/0- 04/0 ثانیه

 

 

 

 

درمان

معمولاً در این ریتم چون سرعت بطن‌ها در حالت طبیعی است، بیمار فاقد علامت می‌باشد. در این مرحله، به جز شناسایی و حذف عوامل ایجاد کننده کار دیگری انجام نمی‌شود. اگر سرعت ضربان بطنی بیمار کم شد، از آتروپین یا پیس‌میکر استفاده خواهد شد.

 

 

ب. نوع II

این بی‌نظمی به نام موبیتز تایپ 2 (Mobitz type II) نیز معروف است. در این آریتمی وضعیت گره AV نسبت به دو بلاک قبل، وخیم‌تر می‌باشد. بسته به شدت وخامت، بعضی از امواج P از گره AV عبور نخواهند کرد.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

سرعت

سرعت دهلیزی بیش از سرعت بطنی

نظم

دهلیزی: منظم

بطنی: نامنظم

امواج P

شکل طبیعی، اما تعداد P بیش از QRS

فاصله PR

2/0- 12/0 ثانیه یا اندکی بیش‌تر، ثابت

عرض QRS

12/0- 04/0 ثانیه

 

 

 

 

 

درمان

از پیس‌میکر استفاده می شود. تا آماده شدن امکانات کارگذاری پیس‌میکر ممکن است از آتروپین استفاده شود.

 

 


3- بلاک دهلیزی- بطنی درجه 3 (Third Degree AV Block)

این بلاک، پیشرفته‌ترین نوع بلاک AV است و به بلاک کامل قلبی (Complete Heart Block) نیز معروف است. در این بی‌نظمی گره AV هیچ‌کدام از ایمپالس‌های شکل‌گرفته در سطوح فوقانی (امواج P) را رد نمی‌کند؛ در نتیجه دهلیزها و بطن‌ها هرکدام با ایمپالس‌های جداگانه‌ای دپولاریزه می‌شوند. تحریک بطن‌ها یا از طریق ایمپالس‌های منشاء گرفه از پیوندگاه AV و یا از سلول‌های بطنی خواهد بود. شکل QRS و سرعت بطنی، در هر مورد متفاوت خواهد بود.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

سرعت

سرعت دهلیزی بیش از سرعت بطنی، و سرعت بطنی به منشاء ایمپالس بستگی دارد

نظم

دهلیزها و بطن‌ها جداگانه منظم

امواج P

شکل طبیعیف اما بدون ارتباط با کمپلکس QRS

فاصله PR

فاصله PR طبیعی وجود ندارد

عرض QRS

بر اساس منشاء ایمپالس می‌تواند باریک یا پهن باشد

(اگر ایمپالس از پیوندگاه AV منشاء بگیرد، QRS باریک و اگر از سلول‌هی بطنی منشاء بگیرد پهن خواهد بود)

 

 

 

 

 

 

درمان

از پیس‌میکر موقت یا دائم استفاده خواهد شد. تا مهیا شدن امکانات کارگذاری پیس‌میکر، مکن است جهت بالا بردن سرعت بطنی از آتروپین استفاده شود.

 

 

 

 

 

 

معرفی

مروری بر الکتروفیزیولوژی قلب

مبانی تفسیر الکتروکاردیوگرام

ریتم‌های سینوسی

ریتم‌های دهلیزی

ریتم‌های پیوندگاهی

ریتم‌های بطنی

بلاک‌ها

علل بی‌نظمی‌های قلبی

 

haghgoum@sums.ac.ir