ریتم‌های قلبی

آموزش تفسیر الکتروکاردیوگرام به زبان ساده

 
                                     
 

ریتم‌های سینوسی

 

در این بخش شش ریتم زیر بررسی می‌شوند:

 

1 ریتم نرمال سینوسی

2- برادیکاردی سینوسی

3- تاکی‌کاردی سینوسی

4- آریتمی سینوسی

5- بلاک SA

6- ایست سینوسی

 

 


1- ریتم نرمال سینوسی (Normal Sinus Rhythm)

اگر ایمپالس‌ها با سرعت طبیعی در گره SA شکل بگیرند و مسیر طبیعی خود را طی کرده و تمام قلب را از این طریق دپولاریزه کنند، ریتم مورد نظر، ریتم نرمال سینوسی است.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

سرعت

60 تا 100 بار در دقیقه

نظم

کاملاً منظم

امواج P

یک شکل، مثبت، نسبت 1:1

فاصله PR

2/0-012/0 ثانیه، ثابت

عرض QRS

12/0-004/0 ثانیه، ثابت

 

 

 

 


2- برادیکاردی سینوسی (Sinus Bradycardia)

در این ریتم گره سینوسی با سرعت کم‌تر از 60 بار در دقیقه جریان‌های الکتریکی را تولید می‌کند؛ اما هدایت جریان از مسیر طبیعی صورت می‌گیرد. پس تمام خصوصیات آن مشابه ریتم نرمال سینوسی است، با این تفاوت که تعداد ضربان از 60ضربه در دقیقه کم‌تراست.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

سرعت

کم‌تر از 60

نظم

کاملاً منظم

امواج P

یک شکل، مثبت، نسبت 1:1

فاصله PR

2/0-012/0 ثانیه، ثابت

عرض QRS

12/0-004/0 ثانیه، ثابت

 

 

درمان:

معمولاً احتیاج به درمان خاصی ندارد؛ مگر اینکه باعث اختلال در وضعیت همودینامیکی شده باشد. در قدم اول تلاش می‌شود تا علت ایجاد این ریتم مشخص، و در جهت حذف و اصلاح آن اقدام شود. برای درمان معمولاً از داروی آتروپین به شکل داخل وریدی و در مواردی نیز از کاته‌کولامین‌ها یا دوپامین استفاده می‌گردد. در موارد نادری احتیاج به استفاده از پیس‌میکر می‌باشد.

 

 


3- تاکی‌کاردی سینوسی (Sinus Tachycardia)

در تاکی‌کاردی سنوسی، گره SA با سرعتی بیشتر از 100 ضربه در دقیقه ضربان تولید می‌کند؛ اما هدایت جریان از مسیر طبیعی صورت می‌گیرد. پس تمام خصوصیات آن مشابه ریتم نرمال سینوسی است، با این تفاوت که تعداد ضربان قلب از 100 ضربه در دقیقه بیش‌تر می‌باشد.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

سرعت

بیشتر از 100

نظم

کاملاً منظم

امواج P

یک شکل، مثبت، نسبت 1:1

فاصله PR

2/0-012/0 ثانیه، ثابت

عرض QRS

12/0-004/0 ثانیه، ثابت

 

 

درمان

این ریتم نیز همانند برادیکاردی سینوسی، در صورت عدم ایجاد اختلال در وضعیت همودینامیکی احتیاج به درمان خاصی ندارد و فقط در جهت شناسایی و حذف عوامل ایجاد کننده اقدام می‌شود. در مواردی که بیمار دچار علایم همودینامیکی شده باشد، از داروهای مسدود کننده‌ی کانال‌های کلسیمی یا بتابلاکرها استفاده می‌شود.

 

 


4- آریتمی سینوسی (Sinus Arrhythmia)

در این بی‌نظمی، گره سینوسی با سرعت‌های متفاوتی اقدام به تولید ضربان می‌کند. اما هدایت جریان از مسیر طبیعی است. پس تنها تفاوت آن با ریتم نرمال سینوسی بی‌نظمی آن می‌باشد. این بی‌نظمی در بعضی افراد در حالت طبیعی، همراه با دم و بازدم عادی دیده می‌شود، به این نحو که در زمان دم فواصل  R-R کوتاه و در زمان بازدم فواصل R-R بلندتر می‌شود.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

 

سرعت

60 تا 100 بار در دقیقه

نظم

بی‌نظمی منظم

(در زمان دم فواصل R-R کوتاه و در زمان بازدم فواصل R-R بلند می‌شود)

امواج P

یک شکل، مثبت، نسبت 1:1

فاصله PR

2/0-012/0 ثانیه، ثابت

عرض QRS

12/0-004/0 ثانیه، ثابت

 

 

 

درمان

این بی‌نظمی معمولاً احتیاج به درمان ندارد.

 

 


5- بلاک گره سینوسی ( (Sinoatrial Block/ SA Block/ Sinus Exit Block

در این بی‌نظمی ایمپالس در گره SA تولید، اما به علل مختلف از این گره خارج نمی‌شوند. پس یک یا چند ضربان از قلم می‌افتند.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

 

سرعت

60معمولاً  تا 100 بار در دقیقه

نظم

گاهی نامنظم

(هر وقفه مضرب صحیحی از P-P است)

امواج P

یک شکل، مثبت، نسبت 1:1

فاصله PR

2/0-012/0 ثانیه، ثابت

عرض QRS

12/0-004/0 ثانیه، ثابت

 

 

 

درمان

اگر این بی‌نظمی گذرا و موقت باشد و از نظر همودینامیکی تاثیری ایجاد نکند، به درمان احتیاج ندارد و فقط در جهت شناسایی و حذف عوامل ایجاد کننده اقدام می‌شود. در صورت اختلال در وضعیت همودینامیکی از آتروپین و گاهی اوقات نیز از پیس میکر استفاده می‌شود.

 

 


6- ایست سینوسی (Sinus Arrest)

در این بی‌نظمی به علت اشکال در سلول‌های ضربان ساز گره سینوسی، ضربانی در این گره تولید نمی‌شود.

 

خصوصیات الکتروکاردیوگرام

سرعت

معمولاً 60 تا 100 بار در دقیقه

نظم

گاهی نامنظم

(وقفه مضرب صحیحی از P-P نیست)

امواج P

یک شکل، مثبت، نسبت 1:1

فاصله PR

2/0-012/0 ثانیه، ثابت

عرض QRS

12/0-004/0 ثانیه، ثابت

 

 

 

درمان

درمان این بی‌نظمی شبیه بلاک SA می‌باشد.

 

 

 

 

 

معرفی

مروری بر الکتروفیزیولوژی قلب

مبانی تفسیر الکتروکاردیوگرام

ریتم‌های سینوسی

ریتم‌های دهلیزی

ریتم‌های پیوندگاهی

ریتم‌های بطنی

بلاک‌ها

علل بی‌نظمی‌های قلبی

 

haghgoum@sums.ac.ir